İnsanlık için en büyük sağlık sorunlarından biri olan kanser, zaman zaman ünlü isimlerle beraber farkındalığı artıracak şekilde de gündeme gelebiliyor.
Son olarak da geçtiğimiz hafta kanser olduğunu açıklayan Kate Middleton ile 50 yaş altı kanser vakalarındaki artışa yeniden dikkat çekildi.
Bilim insanları “salgın” olarak adlandırdıkları 50 yaşın altında görülen kanser hastalığı için araştırmalarını hızlandırmaya çalışıyor. Ancak yine de kanserin nedeninin henüz keşfedilmemiş bir faktörden kaynaklanabileceği düşünülüyor.
Birmingham Üniversitesi’nden Profesör Andrew Beggs şunları söyledi: “Kapsamlı araştırmalara rağmen keşfedemediğimiz, bilinmeyen bir çevresel faktör olabilir. Genç başlangıçlı kanser hiç nadir değil. Yetişkinlerde erken başlangıçlı kansere yönelik bir klinik işletiyorum ve giderek daha fazla sayıda 40’lı yaşlarında kanser hastası insan görüyoruz.”
50 YAŞ ALTINDAKİ ÖRNEKLER HIZLA ÇOĞALIYOR
İngiltere’nin en çok satan gazetelerinden biri olan Daily Mail de bu vakalara örnekler vererek aslında bilim insanlarının “salgın” tanımlamasını destekliyor. Londra Hackney’den 38 yaşındaki Maia Kennedy, 42 yaşındaki Galler Prensesi ile benzerlikler taşıyan kendi kanser yolculuğunu anlattı. Kennedy, Aralık 2023’te mide bulantısı çekmeye başladı ve doktoru bunu başlangıçta asit reflüsüne bağladı.
Web sitesi geliştiricisi olan Kennedy, sonunda acil bir test için çağrıldı ve burada doktorlar kolonoskopi sırasında bağırsağında bir tümör buldu. Kennedy’e, bu yılın başında bağırsağından bir parçanın alınması için yapılan rutin bir ameliyattan sonra birinci aşama bağırsak kanseri olduğu söylendi.
Galler Prensesi de ocak ayında planlı bir karın ameliyatı geçirdi. Doktorlar başlangıçta durumunun kanserli olduğunu düşünmüyordu ancak daha sonra yapılan testler hastalığı ortaya çıkardı. Şubat ayı sonlarında koruyucu kemoterapiye başladı ve sahip olduğu kanser türünün adını belirtmedi.
Sheppey Adası’ndan Ricky Smith, geçen ay baş ağrılarının nedeninin stres değil, bir tür beyin kanseri olduğunu öğrendi. Üç çocuk babasına daha sonra 15 ay yaşama daha yaşayabileceği söylendi. Ameliyat edilemeyen tümörü ancak göz testiyle tespit edildi.
Kara Panter oyuncusu Chadwick Boseman da kolon kanseri nedeniyle 50 yaşından önce hayatını kaybetmişti. Yakın zamanda da 43 yaşındaki Olivia Munn meme kanseri olduğunu ve tedavi gördüğünü açıkladı.
Modern Family’den Sofia Vergara, Star Wars oyuncusu Ewan McGregor ve şarkıcı Kylie Minogue’a da 50 yaşına gelmeden kanser teşhisi konulmuştu.
NEDENİ BİLİNMİYOR
Birleşik Krallık verileri, kanser oranlarının tüm yaş gruplarında arttığını, ancak gençlerde vakaların çok daha hızlı arttığını gösteriyor. Cancer Research UK’ye göre, 25-49 yaş arasında görülme oranı 90’lı yıllardaki rakamdan yüzde 22 daha fazla.
Birmingham Üniversitesi’nden Onkolog Dr Shivan Sivakumar ise bu durumu ‘salgın’ olarak niteliyor: “Şu anda gençlerin (50 yaş altı) kansere yakalandığı bir salgın var. Bunun nedeni bilinmiyor, ancak daha fazla hastanın kansere yakalandığını görüyoruz.”
40 yılı aşkın deneyime sahip, dünyaca ünlü bir onkolog olan Profesör Karol Sikora da bu yılın başlarında, uzmanların, özellikle genç kadınlar arasında pankreas kanseri vakalarında korkutucu bir artışa neyin sebep olduğuna dair hiçbir fikrinin olmadığını söyledi.
Profesör Sikora ayrıca artışın yıllardır gözlemlendiğini ve uzmanların şüphelendiği birçok nedenin olduğunu söyledi: “Bunun Kovid veya aşılarla hiçbir ilgisi yok; bu çok önceden olmaya başladı. Bunun muhtemelen yaşam tarzı değişikliklerinden kaynaklandığına inanıyorum: Obezite, yağlı beslenme, hareketsiz yaşam, bütün gün masa başında oturmak…”
KADINLAR DAHA FAZLA TEHLİKEDE
Ayrıca araştırmalar gençler arasında kanser oranlarında cinsiyet ayrımı olduğunu da ortaya çıkarıyor. Kate Middleton gibi 40’lı yaşların başındaki kadınların kansere yakalanma olasılığının aynı yaştaki bir erkeğe göre iki kat daha fazla olduğu görülüyor.
Uzmanlar ayrıca gençlerdeki kanser vakalarının 2030 yılına kadar yüzde 31 daha artacağını öngörüyor.
Dünya Sağlık Örgütü verileri, 2022’de Avustralya’nın dünyada en fazla erken başlangıçlı kanser teşhisine sahip olduğunu gösterirken, ardından ikinci sırada Yeni Zelanda yer alıyor.
Uzmanlar tarafından kırmızı etin yüksek, meyvenin düşük olduğu diyetlerin yanı sıra yüksek alkol tüketimi ve tütün kullanımı ana risk faktörleri olarak belirlendi.
